Już od 1 września 2019 roku wprowadzona zostaje, tak zwana: „Biała lista podatników”. Rząd zapowiedział uruchomienie specjalnej bazy danych wszystkich podatników VAT, która stanowić ma kolejne narzędzie w walce z wyłudzeniami podatkowymi i innymi przestępstwami na szkodę Skarbu Państwa. Czy należy spodziewać się rewolucji? Co czeka podatników?
Nowa baza danych – wykaz Biała Lista
Ustawodawca zakłada, że każdy podatnik powinien dbać o legalność przeprowadzanych transakcji oraz pilnować aby cała jego działalność odbywała się w granicach prawa, z uwzględnieniem odpowiednich regulacji prawnopodatkowych. Do należytej staranności powinno należeć również odpowiednie zweryfikowanie legalności działania kontrahentów. W szczególności chodzi o sytuacje płatności za faktury VAT innym podmiotom – powinno to odbywać się na odpowiednie, legalne rachunki bankowe, zgłoszone do urzędu skarbowego. Nowy wykaz podatników zawierający ich nazwy (firmy), numery rejestrowe NIP i REGON, adresy siedziby, imiona i nazwiska osób reprezentujących podmiot oraz odpowiednie dane o rachunkach bankowych, będzie dostępny na serwerach rządowych od początku września 2019 roku.
Nowe obowiązki podatnika
Jak każda nowelizacja ma ona określone cele, ale może również nakładać na podatników nowe obowiązki. W tym kontekście, w zakresie Białej Listy Podatników, już od początku 2020 roku podatnicy będą zobowiązani do weryfikacji swoich kontrahentów, jeszcze przed zapłaceniem odpowiednich należności z faktury VAT. Nowym obowiązkiem będzie przede wszystkim weryfikacja, czy podany na fakturze rachunek bankowy przedsiębiorcy jest prawidłowy – zgodny z tym podanym na Białej Liście podatników VAT. Tylko na tak sprawdzony numer rachunku będzie można dokonywać przelewów zapłaty. Cały system ma jednak zostać ograniczony do transakcji powyżej 15 000 zł tak, aby nie zmuszać podatników do analizowania każdego numeru rachunku przy drobnych, codziennych wpłatach.
Sankcje i możliwe kary
Weryfikacja numeru rachunku bankowego w nowym wykazie Białej Liście podatników VAT będzie obligatoryjna. Jeżeli dojdzie do sytuacji, że podatnik nie weryfikując numeru rachunku bankowego zapłaci wierzytelność na rachunek bankowy, niezgodny z oficjalnym wykazem, może ponieś konsekwencje. Nie będzie mógł zaliczyć tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Dodatkowo, będzie mógł on podlegać odpowiedzialności za ewentualnie niezapłacony VAT – solidarnie z wystawcą faktury.
Wyjątki i możliwości
Ustawodawca przewidział możliwość pomyłki ze strony uczciwego podatnika. W takiej sytuacji ustanowił specjalne wyjątki, umożliwiające zmniejszenie jego odpowiedzialności za zapłatę na niezweryfikowany, nieprawidłowy rachunek bankowy. Jeżeli w ciągu 3 dni od zlecenia błędnego przelewu podatnik poinformuje odpowiedniego naczelnika urzędu skarbowego o popełnionej pomyłce i ewentualnych nieprawidłowościach, będzie mógł uniknąć odpowiedzialności solidarnej za niezapłacony podatek VAT.
Rekomendacje dla przedsiębiorców
Ustawodawca w swoich zmianach w sposób jasny stara się ograniczyć nieprawidłowe procedery i uszczelnić system ściągalności podatku od towarów i usług. Jednym z rodzajów zmian są ingerencje w sposoby i proces płatności – m.in. zmuszając podatników do weryfikacji numerów rachunków bankowych, a w innych projektach zmian – wprowadzając już niedługo obowiązkowe mechanizmy podzielonej płatności Split Payment. Działania te odznaczają się tą nowością, że odpowiedzialność zaczyna być solidarna – zarówno ze strony podmiotu działającego legalnie jak i tego, który ewentualnie nie płaci VATu. Dlatego już teraz (od września) warto, aby każdy przedsiębiorca przemyślał wprowadzenie odpowiednich procedur sprawdzających kontrahentów, albowiem współpraca z nieuczciwym podmiotem może skończyć się karą dla niego samego.
